maandag 28 januari 2013

Selena




Intermezzo

“Waarin vaar je eigenlijk?”  vroeg een lezeres.
Selena is een Cumulant III, ontworpen en gebouwd door Van der Vlis te Harlingen


Een stalen knikspant, langkieler, 10m lang, 3,1m breed  en 1,5m diepstekend, 12m mast, 35 PK BMC diesel. Van de werf gelopen in 1970. Gestraald en van modern verfsysteem voorzien in 1999. In 2009-2010 bij De Bruyn in Weesp grondig gecontroleerd en verbeterd waar nodig: huidversterking, motor, nieuwe schroefas, roerkoning, mastvoet.

Hoewel meer dan 40 jaar oud oogt Selena op het eerste gezicht als een doorsnee wit polyester zeiljacht. Maar dat is ze niet: ze is zwaar voor haar lengte en zeilt minder hoog aan de wind dan moderne 10m jachten. Daarentegen heeft een zee van ruimte voor haar lengte, wat een grote plus is voor lange reizen. Ze ligt lekker op het roer, en ze beweegt lekker traag in deining.
Kort en goed: na veel reizen op de Noordzee, de Oostzee, de  Duitse Bocht bij 6-7, Frankrijk, Noorwegen, rond Groot Brittannie, ken je je schip en weet je: ze kan het.
En dat gaat ze nu laten zien.

zaterdag 26 januari 2013

Juli 2012: Brest - La Coruna


Juli 2012:  Brest-La Coruna

Begin juli ben ik terug in Brest. Het water komt met bakken uit de hemel en ik ben kletsnat als ik aan boord ga. De kachel moet aan om op te drogen.
De volgende dagen is het weer een kwartier uitbundige zon gevolgd door zwarte luchten met daaruit een uur dikke regen. En veel wind. Tussen de buien door doe ik boodschappen voor een paar dagen op het water en maak ik Selena Biscay-klaar.

Na drie dagen, op zondag, schijnt de zon, niet gestoord door buien, en staat er een lekker WNW zeilwindje.
Losmaken en varen! Motorsailend bok ik door de Goulet de Brest waar een hoge, warrige deining staat. Een dikke stroom mee – het is springtij – tegen wind. Als ik zuidelijker kan gaan varen gaat de motor uit. De voortgang is beter dan verwacht, ik kan op tijd zijn om met slack de Raz de Sein door te gaan. Een stop in Morgat om een biertje te drinken met de 80-jarige, nog zeilende, schoonvader van een vriend moet daarvoor wijken. Met de Raz de Sein valt niet te spotten.
Het is de doorgang tussen  Point de Raz, de ZW-punt van Bretagne, en Ile de Sein. Levensgevaarlijk water, zo leert de Reeds Almanac die op de minuut voorschrijft wanneer je de beste kans hebt om er levend door te komen.
Als ik in de buurt kom wordt het water onrustiger terwijl de wind afneemt. De motor gaat voor de laatste 5M toch maar weer bij. En zo ben ik om 14:30 bij de Vieille, het baken in het midden. Weinig raz te merken, de keel van Brest was veel hobbeliger!

Er liggen 320 mijlen voor me. De motor gaat weer  uit en met een knoop of vier glijdt Selena richting La Coruna. De kaartjes van Passage Weather geven matige W tot NW, donderdag naar NO ruimende wind. De BBC geeft voor Biscay Wly or NWly 3 or 4 possibly 5 in north; showers; good. Het log doet het niet, daar zullen wel planten of mosselen in wonen. Vroeger was dat een ramp geweest, terug, duiken, schoonmaken want anders was er niet te navigeren. Nu, met de plotter, een kaart in de laptop, twee reserve-GPS-en en twee telefoons met GPS zal ik wel zien wanneer daar wat aan gedaan kan worden.
De wind dwarrelt wat tussen W en NW en tussen 2 en 4 Bf. Ik wissel de genua voor de fok, iets behapbaarder ’s nachts en ik kan er iets hoger mee zeilen als de wind krimpt.
In de avond lopen twee vrachtschepen en een pont achter me langs en dan wordt het stil. ’s Nachts zie ik wel lichtjes in de verte, maar ontvang niks op de AIS.

De eerste nacht. Om 12 uur ga ik liggen met de kookwekker op 20 minuten. In de loop van de nacht verdwijnen alle verre lichtjes en is er ook binnen 16M niets op de radar te zien.
De BBC blijft om 01:48 bij de eerder gegeven voorspelling. Na twee keer wekken val ik snel weer in slaap. Wekker, quick scan van horizon en apparaten en weer liggen, houd ik tot 9 uur vol en dan sta ik op. Ik bel Monique met mijn satelliettelefoon, ontbijt, drink koffie, draai een CDtje met aangenaam klassiek. Fok omlaag, genua uit. Lees een Nevil Shute die in de oorlog en deels in de wateren waar ik net vertrokken ben speelt. En ik kijk naar de leegte om me heen. Geen boot, geen vogel, geen dolfijn.

Aan het begin van de avond verandert dat even. In de verte zie ik Janvangenten en springende dolfijnen. En even later ook dicht achter me. Ze hebben weinig belangstelling voor Selena, even er onderdoor en er omheen en weer verder. En dan komt er tussen de dolfijnen, op zo’n 20 meter van Selena met de dolfijnen een grote zwarte rug omhoog die een luid snorkend geluid maakt en dan weer traag duikt. Een paar minuten later duikt hij snorkend voor het schip weer op. Een walvis!

Het wordt weer een nacht met kookwekker om te zien dat er niets te zien is. Ik vraag me af weerom ik dat vervelende wekkertje gehoorzaam. Maar ik doe het toch maar.
s Ochtends schuift er een kuster achter me langs. Er is toch nog leven in de Golf. Een bewijsje ervan vind ik op dek: mijn eerste vliegende vis!
Ik bel Monique stipt om 9:10. De marifoon zegt lo battery zie ik en de spanningsmeter staat op 11V. Raar, afgezien van de marifoon/AIS, radar, toplicht - maar dat is maar een paar Watt - en af en toe de CD-speler gebruik ik geen stroom en het molentje heeft veel gedraaid. Motor maar een uur bij om op te laden. Het enige ongewone is de schijnwerper waarvan het schakelaartje moeilijk doet. Ik zal hem uit het stopcontact laten de volgende nachten, als er licht nodig is, istie zo ingeplugt.

Het is een mooie aanleiding om de windmolen te checken. Het weer laat het toe: het is rustig, NW 3 en er staat niet meer zeegang dan bij 3 op de Noordzee. Warm is het niet: de lucht is vele tinten grijs en de wind is kil. Af en toe trekt de wind wat aan en versnellen we naar 6 knopen, maar voor de rest is 4 knopen mooi.
Bakskist leeghalen, wat werkruimte in thet motorruim maken, het geeft je wat omhanden. De molen geeft stroom als hij draait. Mooi. Daarna ga ik aan het werk om het zonnepaneel dat ik heb gekocht aan te sluiten.  
Een gebruiksaanwijzing van het paneel is er niet, er zijn drie aansluitpunten voor twee polen en de gebruiksaanwijzing van de erbij gekochte regulator is lousy. Er zijn drie lichtjes waarvan er één beschreven wordt, er zit een aan/uit-knopje dat een rood lampje doet branden maar dat staat niet beschreven. Bij een + en – aansluitpunt staan het symbool van een gloeilampje en LOAD, tegenstrijdig zou ik zeggen. Maar er wil geen lampje op branden.
Ik geef het op en ga maar weer lezen en muziek luisteren, aan het eind van de middag zelfs even in de zon. Het zonnepaneel krijgt wel aandacht als ik vast aan de wal lig.

Er verschijnen geen dolfijnen, walvissen of boten. Op de VHF 16 hoor ik een een vriendelijke conversatie tussen een Duits en een Brits jacht (die ergens achter de horizon zitten). De Brit kan zeker niet de old salt zijn die we ooit in Tollesburry ontmoetten en zei dat “...  the Hun lusts for blood, always has and always will”. Europa is a better place now. Het de kop opstekende nationalisme en euro-bashing overal maken me daarom droevig. Als er geen vrolijke dolfijnen zijn liggen zompige gedachten op de loer.  

Ik ga mijn derde nacht in. Over stuurboord zit een grote zwarte wolk. Een bui, ik draai de genua wat in om voorbereid te zijn op meer wind. Maar het blijkt een windloze bui, met slechts een paar spatjes regen. Wel verdwijnt alle nachtlicht, het wordt stikdonker. Ik kan de genua niet zien, alleen de bovenste helft van het grootzeil in het toplicht en als ik dat uitdoe zie ik behalve de plotter en de marifoon niets, het is pikzwart om me heen.
Dat duurt een half uurtje en dan komen wind en nachtlicht terug.  

In de nacht ben ik nog niet waar de bodem oploopt, zodat ik het rustiger heb dan vorig jaar. Ik zie heel ver weg twee vissers, terwijl het vorig jaar, toen we vroeger land aanliepen, ritselde van de lichtjes die onvoorspelbare bewegingen maakten.

In de loop van de nacht gaat de giek klappen: dat betekent meer golf dan wind, en de golven stellen al niet veel voor. De voortgang loopt terug tot onder de 2 knopen. Een glas bier, een goed maal en een echte nacht slapen lokken.... Jammer, bijna alles gezeild maar de motor gaat aan.
Om 7:00 's ochtends zie ik de contouren van Cabo Ortegal. Dat geeft me recht op een oorlam. Maar nu beter van niet, gezien het tijdstip en het sinds Brest alcoholloze regime aan boord. In Coruna maak ik dat wel goed.

Ik probeer het nog even zonder motor, maar de snelheid, eerst nog 4kn valt met het verder ruimen van de zwakke wind naar noord terug naar onder 2kn. Om 11:00 gaat de motor  weer aan en ga ik gestaag met 5kn de laatste 40M op Coruna aan. Om 19:00 rond ik de havenpier en om 19:30 lig ik vast op mijn oude plek in de Marina Real. Even later drink ik in de kuip met Ok en Wil, die mee zullen varen tot Lissabon, het biertje waar ik naar gesnakt heb. Ik ben een beetje trots op mezelf.
 

April-mei 2012: naar Brest



VERTREK april-mei 2012

Voorjaar 2012 mijn ligplaats in Lelystad opgezegd en eind april op weg naar Bretagne met Laurens en Ton, opstappers van jaren deze tijd van het jaar. Nederland kon me moeilijk loslaten. Depressies, ZW 6, niet echt lekker om langs de Nederlandse kust naar het Kanaal te zeilen. Binnendoor dan maar. Maar na een halve dag liggen in Amsterdam kwam een brugwachter op een brommer vertellen dat "wegens omstandigheden" de spoorbrug die nacht niet zou draaien.

Dan maar via Haarlem. Maar (ja weer "maar") om 6 uur de volgende ochtend geen beweging in de A9-brug in zijkanaal-C, noch antwoord op dringende marifoonoproepen. Een vriendelijke dame van Rijkswaterstaat die ik vervolgens belde zat wel al zo vroeg op haar post, maar kon niet meer dan me verzekeren "dat het tot de bodem zou worden uitgezocht en het zeker consequenties zou hebben". De brug kon ze niet voor me draaien.

Om 12 uur eindelijk het Spaarne op, vlot door Haarlem en de Ringvaart, tot Gouda, en de volgende dag tot Vlissingen. Om middernacht ging het tij meestaan en was de wind afgenomen. We steken de Westerschelde over en worden middenin gepraaide door een boze loods: ik had me moeten melden. Ik zal dat volgende keer doen, over een paar jaar.

Nacht wordt dag, na Belgie komt Frankrijk, de wind verdwijnt en het peil in de dieseltank daalt. De radio belooft oostelijke wind, maar voor de zekerheid bunker ik toch maar diesel in Boulogne: Ton en Laurens willen woensdag vanuit Cherbourg naar huis, en als de wind niet wil komen, missen ze anders de trein.
Dankzij de diesel gaat alles goed en maken we 's nachts vast in Cherbourg. Na het ontbijt loop ik met ze naar de trein en zwaai ze uit.

En dan ben ik alleen: het begin van een carriere als solozeiler.

Het tij gaat 's avonds meestaan wat de tijd geeft voor nog wat wandelen en boodschappen. Als ik me afmeld aan het eind van de middag hoef ik geen havengeld te betalen. Eindelijk is er dienende wind. Met 10 knopen ga ik 's avonds langs Cape de la Hague en later in het donker langs Alderney en The Casquets. Als ik vrij ben van hazards aan bakboord kan ik gaan slapen: 10 minuten en dan een blik om me heen, op de radar en op het AIS-scherm en weer even slapen. Een veld vissers zorgt voor genoeg adrenaline om daar veilig door te sturen. Eenmaal vrij gaat de wekker op 15 minuten, uitslapen! Zo zeil ik rustig de ochtend in en voel me om 9 uur, het is verbazingwekkend, goed uitgeslapen. Het blijft rustig op de Keltische Zee en 10 uur 's avonds ga ik l'Aber Wrac'h in, om het goede tij af te wachten voor de tocht langs Ushant en door het Chenal du Four naar Brest. En voor een biertje in de prachtige Bretonse pub l'Escale en vijf uur slaap aan een stuk.

Om 4 uur 's ochtends ben ik niet de enige die vertrekt. Het drizzelt, het zicht op zijn best matig. Al gauw ben ik de boordlichten voor en achter me kwijt. Als ik het Chenal du Four inga wordt het licht. Bij Point Matthieu, bakboord uit naar Brest, verschijnen op mijn AIS "Hamburg" en "Frankfurt" . Uit de drizzel doemen grote grijze oorlogsschepen op, Duitse.
De oude Brestenaren zullen blij zijn ze weer te zien. Dankzij vorig vlootbezoek, 70 jaar geleden zijn, op het chateau boven de haven na, alle gebouwen na-oorlogs, grotendeels in DDR-stijl.
De drizzel gaat intussen over in regen en nat bereik ik in het begin van de middag de Port du Moulin waar ik Selena twee maanden ga achterlaten.